Asbest, lifli ve ısıya dayanıklı mineral türüne verilen genel isimdir. İnorganik bir tozdur. Asbest mineralleri ısı ve elektrik geçirmemesi, uzun liflerinin kolay işlenir olması, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı olması nedeniyle inşaat, gemi, otomotiv, tekstil ve diğer sanayi alanlarında tercih edilen bir ürün olmuştur.
Asbestin kimyasal etkilere ve mikroorganizmalara dayanıklı olması, vücudun savunma sistemi tarafından elimine edilmesini imkânsız hale getirebilmektedir. Asbest lifleri solunduğunda, zamanla akciğerdeki normal dokunun yerini alıp tedavisi mümkün olmayan sonuçların doğmasına neden olabilmektedir. Solunum yoluyla vücuda girdiğinde başta kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açar. Örneğin; Asbestozis (asbest lifleri nedeniyle vücut tarafından üretilen asidin akciğer hasarı oluşturan bir hastalıktır, 10-20 yıl sonra ortaya çıkar ), Mezotelyoma (akciğer zarı kanseri ), Kanser (Gırtlak ve sindirim sistemi )
Asbest’in zararları artık tüm dünya tarafından kabul edilmiş durumdadır. Bu zararlardan korunmak için alınacak en etkili önlem asbest kullanımının yasaklanması olacaktır. Ülkemizde de bu yönde yasal düzenlemeler yapılmıştır ve Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik ( 25.01.2013 ) ile
a) Asbestin her türünün çıkarılması, işlenmesi, satılması ve ithalatı,
b) Asbest içeren her türlü ürünün ithalatı ve satılması,
c) Asbest ürünlerinin veya asbest ilave edilmiş ürünlerin üretimi ve işlenmesi
Yasaklanmıştır.
Ancak ülkemizde özellikle 2000’li yıllar öncesinde yapılan pek çok yapıda asbest içeren maddeye rastlamak mümkündür. Bu nedenle asbest içeren ürün üretimi tamamen dursa bile daha uzun yıllar asbest içeren maddelere maruziyet devam edecektir.
Asbest söküm işleri, asbest söküm uzmanı nezaretinde asbest söküm çalışanı tarafından yapılmalıdır.
Asbest söküm uzmanı, işveren tarafından sorumluluk verilen, Bakanlıkça kurulan komisyon tarafından oluşturulan eğitim programını bitirip, sınavda başarılı olarak kurs bitirme belgesi alan kişidir.
Asbest söküm çalışanı ise Bakanlıkça kurulan komisyon tarafından oluşturulan eğitim programını tamamlamış ve kurs bitirme belgesi almış çalışandır.
Dolayısıyla asbest sökümü, yetkili ve bilgili kişiler tarafından yapılmalıdır.
Asbest söküm uzmanlarının eğitimi İSGÜM tarafından yürütülür.
Asbest söküm çalışanı eğitimi ise, kamu kurum ve kuruluşları, işçi ve işveren sendikaları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitimi için yetkilendirilen kurumlar tarafından gerçekleştirilir.
RİSK MED AKADEMİ “Asbest Sökümü İle İlgili Eğitim Programlarına İlişkin Tebliğ”e göre aşağıda belirtilen eğitim programına uygun olarak eğitim vermeye yetkilidir.
RİSK MED AKADEMİNİN düzenlediği Asbest söküm çalışanı eğitiminde ilgili tebliğe göre; sınıf mevcudu en fazla 25 kişidir, eğitimin süresi 6 saattir ve eğitimler 45 dakikalık ders süresi ve 15 dakikalık dinlenme süresi şeklinde düzenlenir. Eğitim sonunda katılımcılara EK-4’teki örneğine uygun olarak kurs bitirme belgesi verilir.
